Wet zorg en dwang

Met onze zorg willen we cliënten op een belevingsgerichte manier begeleiden met als doel hun gevoel van welbevinden te behouden of te vergroten, in een omgeving waarin de cliënt zoveel mogelijk het leven kan leiden zoals hij of zij dat wil.

Algemene doelstellingen bij die zorg zijn:

1. Zo goed mogelijk voortzetten van de levensstijl door rekening te houden met vaste gewoonten, voor- en afkeuren van de cliënt.
2. Zoveel mogelijk zoals thuis leven, waarbij huiselijkheid voorop staat. Privacy wordt zoveel mogelijk gerespecteerd.
3. De cliënt voelt zich begrepen en gesteund.
4. De cliënt voelt zich zoveel mogelijk vrij in doen en laten.
5. Familie maakt onderdeel uit van het dagelijks leven van de cliënt.
6. In samenspraak met cliënt en/of vertegenwoordiger stellen de zorgverleners een zorgplan op, waarin afspraken worden vastgelegd omtrent de zorg op lichamelijk, psychisch en sociaal vlak.

Markenheem zet zich in voor een zo groot mogelijke bewegingsvrijheid van de cliënt. Het gebruik van maatregelen met de intentie de cliënt in de (bewegings)vrijheid te beperken, past niet in onze visie. Vrijheid beperkende maatregelen zoals gordels in bed of stoel, spanlakens tafelbladen op rolstoelen met als doel een cliënt te fixeren en separatie worden binnen Markenheem niet toegepast. Ook dienen we geen vocht en voeding onder dwang toe. We gaan zeer terughoudend om met versuffende medicatie. In nauw overleg met de arts en psycholoog kijken we eerst naar alternatieven. Bovenstaande visie van Markenheem past helemaal binnen de visie van de Wzd, waarbinnen zogenaamde onvrijwillige zorg in principe niet mag worden toegepast, tenzij er sprake is van ernstig nadeel.

Onvrijwillige zorg

Onvrijwillige zorg is zorg waar cliënten of hun vertegenwoordigers niet mee instemmen of zorg waartegen cliënten zich verzetten. Er bestaan verschillende vormen van onvrijwillige zorg:

1. Toedienen van vocht, voeding en medicijnen, medische handelingen en therapeutische maatregelen.
2. Beperken van bewegingsvrijheid.
3. Insluiting (= separatie).
4. Toezicht houden op cliënt met bv camera, sensoren.
5. Onderzoek aan kleding of het lichaam.
6. Onderzoek van de woon- of verblijfsruimte en naar gevaarlijke voorwerpen.
7. Controle op aanwezigheid van middelen die het gedrag beïnvloeden.
8. Beperkingen in de vrijheid om het eigen leven in te richten.
9. Beperkingen in het recht op het ontvangen van bezoek.

Zorg waar de cliënt (of diens vertegenwoordiger) zich niet tegen verzet is in principe geen onvrijwillige zorg. Hierop zijn drie uitzonderingen:

1. Toedienen van medicatie die van invloed is op het gedrag of de bewegingsvrijheid van een cliënt.
   Indien deze medicatie niet wordt gegeven volgens de geldende professionele richtlijnen, is er sprake van onvrijwillige zorg.
2. Beperking van bewegingsvrijheid.
3. Insluiting.

Bovengenoemde drie vormen van zorg vallen bij een wilsonbekwame cliënt altijd onder de onvrijwillige zorg, ook als de vertegenwoordiger ermee instemt en de cliënt zich er niet tegen verzet.

Ernstig nadeel

Onvrijwillige zorg mag in het kader van de Wzd in principe niet worden toegepast, tenzij er sprake is van ‘ernstig nadeel’. Hieronder wordt verstaan:

• De cliënt brengt zichzelf of anderen in levensgevaar.
• De cliënt brengt ernstig lichamelijk letsel toe.
• De cliënt brengt ernstige psychische, materiële, immateriële of financiële schade toe.
• Verwaarlozing of maatschappelijke teloorgang van de cliënt of anderen.
• De veiligheid van de cliënt wordt bedreigd.
• De cliënt roept met hinderlijk gedrag de agressie van anderen op.
• De algemene veiligheid van personen of goederen is in gevaar.

Stappenplan

Wanneer het niet lukt om onvrijwillige zorg te voorkomen, moet er in kader van WZD een stappenplan gevolgd worden, waarbij verschillende deskundigen betrokken zijn. In iedere stap van de besluitvorming wordt de cliënt/vertegenwoordiger betrokken. Binnen het stappenplan zijn op verschillende momenten evaluaties met daarbij de intentie om de onwillige zorg zo snel mogelijk af te bouwen. De onvrijwillige zorg en het onderzoek naar het afbouwen van deze zorg wordt genoteerd in het zorgleefplan, zodat deze voor alle betrokkenen inzichtelijk zijn. De WZD-functionaris (een arts) beoordeelt of het stappenplan goed is doorlopen en het zorgleefplan voldoet aan de eisen. De inspectie heeft de rol van toezichthouder.

Cliëntvertrouwenspersoon

Heeft u vragen over uw rechten? Of wilt u advies over aangelegenheden die samenhangen met het verlenen van onvrijwillige zorg of het doorlopen van een klachtenprocedure? Dan kunt u een onafhankelijke vertrouwenspersoon inschakelen. Neemt u daarvoor contact op met Adviespunt zorgbelang op telefoonnummer 088 – 929 40 99 of via cvp@adviespuntzorgbelang.nl.

Klachtenregeling Wet Zorg en Dwang

Voor klachten die te maken hebben met de uitvoering van de Wzd geldt een aparte klachtenregeling. Markenheem maakt gebruik van de landelijke Klachtencommissie Onvrijwillige Zorg (KCOZ). Deze klachtencommissie behandelt uitsluitend klachten over onvrijwillige zorg op basis van de Wzd. De klachtenregeling van de KCOZ kunt u vinden op www.kcoz.nl/reglement. U kunt contact opnemen met de KCOZ op telefoonnummer 085 – 077 20 60 of via info@kcoz.nl.